Câu chuyện về việc “bốn người không nên đi viếng mộ để giữ gìn tài lộc cho con cháu” mang đậm tính truyền thống và quan niệm tâm linh của người xưa, xuất phát từ sự tôn trọng đối với phong tục tập quán cũng như niềm tin vào mối liên hệ giữa thế giới người sống và người đã khuất. Bốn nhóm người được khuyên không nên tham gia viếng mộ không chỉ dựa trên các quan niệm về sức khỏe mà còn liên quan đến nguyên tắc thờ cúng, lễ nghi.
1. Người cao tuổi (trên 70 tuổi)
Người xưa tin rằng khi đã bước vào tuổi xế chiều, sức khỏe thể chất và tinh thần của người già không còn dồi dào, việc ra nghĩa trang với không khí âm u, lạnh lẽo dễ khiến họ gặp nguy cơ suy giảm sức khỏe. Điều này không chỉ xuất phát từ nỗi lo bệnh tật mà còn từ quan niệm rằng việc tiếp xúc với “âm khí” có thể gây tổn hại cho “dương khí”, làm yếu sức sống của người cao tuổi.
2. Phụ nữ có thai và trẻ em dưới ba tuổi
Phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ được cho là dễ bị ảnh hưởng bởi những yếu tố xấu từ môi trường bên ngoài, đặc biệt là không khí nơi nghĩa trang – vốn được coi là không tốt cho sức khỏe. Thai phụ thường yếu hơn về mặt thể trạng và việc đi viếng mộ có thể gây rủi ro cho cả mẹ và bé. Trẻ em dưới ba tuổi, với sức đề kháng chưa hoàn thiện, cũng được cho là dễ chịu tác động từ những yếu tố không lành, từ đó gây hại cho sức khỏe.
3. Người bệnh tật, yếu đuối
Người bệnh, có sức khỏe yếu hoặc đang trong giai đoạn hồi phục cũng được khuyên không nên đi viếng mộ. Việc ra nơi âm khí nặng như nghĩa trang có thể ảnh hưởng tiêu cực đến người có dương khí yếu, làm suy yếu thêm tình trạng bệnh tật. Trong văn hóa phương Đông, sự cân bằng giữa âm và dương rất quan trọng, và người bệnh với dương khí suy giảm có thể bị ảnh hưởng nặng hơn khi tiếp xúc với âm khí.
4. Con rể
Trong quan niệm truyền thống, con rể được coi là “khách” trong gia đình. Dù có vai trò quan trọng trong gia đình vợ, người con rể không được coi là thành viên ruột thịt trong dòng tộc về mặt thờ cúng tổ tiên. Việc con rể tham gia vào các nghi thức tảo mộ, tế lễ là không phù hợp với phong tục của nhiều gia đình xưa, và điều này có thể bị coi là vi phạm lễ nghi truyền thống.
Việc tôn trọng những quy tắc này, theo quan niệm dân gian, không chỉ là để bảo vệ sức khỏe và tinh thần mà còn giúp duy trì tài lộc, sự phồn thịnh cho gia đình, con cháu. Qua đó, ta có thể thấy rõ tầm quan trọng của việc giữ gìn lễ nghĩa, tập quán trong văn hóa gia đình Việt Nam, nơi mà mối liên hệ giữa các thế hệ luôn được đề cao và kính trọng.