Chiếc máy bay ATR 72-500 của hãng hàng không Voepass có thể đã gặp phải một sự cố đột ngột khiến tổ lái mất kiểm soát và không kịp thông báo với kiểm soát không lưu. Marcelo Moreno, Giám đốc Trung tâm Phòng chống và Điều tra Tai nạn Hàng không Brazil (CENIPA), cho biết còn quá sớm để xác định nguyên nhân vụ tai nạn, nhưng tổ lái không liên lạc với kiểm soát không lưu về tình huống khẩn cấp.
Video của người dân ghi lại cho thấy máy bay xoay tròn trong lúc lao thẳng xuống đất, hiện tượng thường được gọi là “vòng xoáy tử thần”. Điều này đã khiến nhiều chuyên gia hàng không nhận định rằng sự cố xảy ra quá bất ngờ khiến phi công không thể khống chế được tình hình. Ross Aimer, một cơ trưởng với 40 năm kinh nghiệm lái máy bay phản lực chở khách tại Mỹ, giải thích rằng vòng xoáy tử thần thường xảy ra khi máy bay rơi vào trạng thái thất tốc. Thất tốc là hiện tượng xảy ra khi cánh máy bay mất khả năng tạo lực nâng do máy bay bay quá chậm, thay đổi độ cao đột ngột, quay gấp, hoặc bị băng đóng trên cánh.
“Nếu rơi vào vòng xoáy tử thần, rất khó để máy bay thoát khỏi thảm họa,” Aimer nhận định và đưa ra giả thuyết rằng máy bay có thể đã gặp lỗi kỹ thuật, bị nhiễu động mạnh, hoặc phi công mắc lỗi.
Theo báo cáo, máy bay đã rơi trong điều kiện thời tiết bình thường, chỉ có mưa nhẹ và gió khoảng 10 km/h. Marcel Moura, giám đốc phụ trách hoạt động của hãng Voepass, cho biết: “Dự báo thời tiết có thể có băng giá ở độ cao hành trình của máy bay, nhưng vẫn trong giới hạn cho phép. Hệ thống khử băng của phi cơ được xác nhận hoạt động bình thường trước khi cất cánh. Tuy nhiên, máy bay rất nhạy cảm với tình trạng đóng băng trên các bề mặt.”
John Cox, một cơ trưởng đã về hưu và hiện là giám đốc điều hành công ty tư vấn an toàn hàng không Safety Operating Systems tại Mỹ, cho rằng một sự cố bất ngờ đã xảy ra và cần thêm dữ liệu từ hộp đen để có thể kết luận chính xác.
John Hansman, giáo sư ngành hàng không tại Viện Công nghệ Massachusetts, nhận định rằng nguyên nhân không phải do thời tiết xấu. Ông cũng không loại trừ khả năng tổ lái đã xử lý sai khi một động cơ gặp trục trặc, dẫn đến mất cân bằng và khiến máy bay xoay tròn. Anthony Brickhouse, chuyên gia an toàn hàng không Mỹ, cho biết các nhà điều tra sẽ xem xét nhiều yếu tố như thời tiết, tình trạng vận hành của động cơ và các cánh lái, và nhận định rằng “đó chắc chắn là tình trạng mất điều khiển”.
Chiếc ATR 72-500 của Voepass được trang bị hai động cơ tua-bin cánh quạt PW 127 của hãng Pratt & Whitney Canada. Công ty mẹ RTX đã đề nghị hỗ trợ cuộc điều tra.
Dữ liệu từ Flightradar24 cho thấy máy bay đã cất cánh trước 12h trưa và duy trì độ cao hành trình khoảng 5.000 mét cho đến 13h21, khi nó bắt đầu giảm độ cao một cách bất thường. Trong vòng 10 giây, máy bay giảm khoảng 60 mét, sau đó lại tăng 120 mét trong 8 giây tiếp theo. Tuy nhiên, tám giây sau đó, máy bay tiếp tục giảm độ cao khoảng 600 mét và sau đó rơi tự do từ độ cao 5.000 mét trong vòng một phút. Vụ tai nạn đã khiến toàn bộ 62 người trên máy bay thiệt mạng, nhưng may mắn không gây thương vong dưới mặt đất.